"Kręgosłup i ości" - poprawna organizacja systemu szlaków rowerowych
Oparcie
systemu szlaków rowerowych na głównej trasie o wyśrubowanych
parametrach technicznych,
czyli "kręgosłupie", daje
rowerzyście ogromne możliwości wyboru. Przykładowy przebieg
szlaku (a
raczej: systemu szlaków) opartego o tę zasadę przedstawia rysunek
poniżej:
Większy wybór dotyczy zarówno konkretnej
trasy jaką rowerzysta
może
przejechać, miejsc,
które może zwiedzić, jak również czasu, jaki poświęci na pobyt
w danej
okolicy. (Porównaj z wadliwym przebiegiem "szalonego przewodnika").
Szlak główny może być wydzieloną drogą rowerową, ale niekoniecznie. Może to być ciąg dróg publicznych o niewielkim ruchu, ulic uspokojonego ruchu, dobrej jakości dróg gruntowych czy leśnych. Mogą to być drogi techniczne wzdłuż linii kolejowych itp. Przy trasowaniu szlaków głównych należy unikać dróg z dużym ruchem ciężkim - ale przy braku sensownych tras alternatywnych dopuszczalne może być na krótkich odcinkach wprowadzenie ruchu rowerowego na utwardzone (!) dobrej jakości pobocza takich dróg o ile są szerokie na tyle, że samochód ciężarowy może bezpiecznie wyprzedzić rowerzystę na poboczu bez zmiany toru ruchu.
Ważne są parametry:
Trasa główna nie tylko łączy najważniejsze miejscowości danego regionu, ale wprowadza ruch rowerowy do ścisłych centrów miast i mniejszych miejscowości, w szczególności umożliwia dojazd do dworców kolejowych, centrów usługowych, poczty, banków, hoteli itp.
Jednocześnie trasa główna umożliwia rowerzystom dostęp do szlaków pomocniczych i lokalnych: pętli i tras prowadzących do miejsc wartych zwiedzenia ("ości"). Są to szlaki o zróżnicowanym stopniu trudności i parametrach technicznych zazwyczaj niższych, niż szlak główny ("kręgosłup"). Aby zwiedzić szlaki pomocnicze, rowerzyści mogą zdjąć sakwy i odczepić ciężkie przyczepki zostawiając je na kempingu czy noclegu - albo też z pełnym bagażem świadomie zdecydować się na pokonanie ich w znacznie dłuższym czasie.
Szlaki pomocnicze i pozostałe, krzyżujące się ze szlakiem głównym w węzłach szlaku (na rysunku - niebieskie kółka) pozwalają na dojazd do wszystkich wartych zwiedzenia zabytków, miejsc przyrodniczo cennych czy punktów widokowych w okolicy. W każdej chwili rowerzysta znajdujący się na szlaku pomocniczym może - na przykład w przypadku nagłego załamania pogody - wrócić na szlak główny i dotrzeć nim szybko, bezpiecznie i wygodnie do domu, hotelu, na pole namiotowe, stacji kolejowej itp.
Węzły szlaku to oczywiste punkty orientacyjne, punkty spotkań, odpoczynku, miejsca informacji turystycznej a także potencjalne lokalizacje małej gastronomii, tymczasowych sklepów i warsztatów rowerowych, niekiedy także hoteli, kempingów i in. ułatwień turystycznych. Ważniejsze węzły szlaku powinny być zarazem przystankami regionalnej komunikacji zbiorowej, umożliwiającej zabranie roweru w razie niepogody czy awarii sprzętu (autobusy z bagażnikami na rowery, szynobusy itp.).
Poprawnie zaprojektowane szlaki główne często pełnią kilka funkcji naraz: obsługują lokalny, weekendowy ruch rekreacyjny (krótkie wyjazdy za miasto), ruch użytkowy w obrębie miasta i przedmieść (dojazdy do domu, pracy), czasami umożliwiają treninigi i wyczyn rowerowy (kolarze szosowi, w przypadku bardzo dobrej jakości nawierzchni i wyprofilowania drogi rowerowej) - no i oczywiście długodystansową turystykę rowerową i wyjazdy kilkudniowe. Przy takim połączeniu funkcji (co wynika z przemyślanego przebiegu połączonego niekiedy z inwestycjami infrastrukturalnymi) stają się bardzo popularne, a przez to - efektywne ekonomicznie.
Szlak główny może być wydzieloną drogą rowerową, ale niekoniecznie. Może to być ciąg dróg publicznych o niewielkim ruchu, ulic uspokojonego ruchu, dobrej jakości dróg gruntowych czy leśnych. Mogą to być drogi techniczne wzdłuż linii kolejowych itp. Przy trasowaniu szlaków głównych należy unikać dróg z dużym ruchem ciężkim - ale przy braku sensownych tras alternatywnych dopuszczalne może być na krótkich odcinkach wprowadzenie ruchu rowerowego na utwardzone (!) dobrej jakości pobocza takich dróg o ile są szerokie na tyle, że samochód ciężarowy może bezpiecznie wyprzedzić rowerzystę na poboczu bez zmiany toru ruchu.
Ważne są parametry:
- niewielki współczynnik wydłużenia (brak zbędnych objazdów, trasa w miarę prosta i bezpośrednia, bez zbędnego kręcenia się po okolicy, w istocie: najszybsza możliwa)
- o ile to możliwe -
brak
zbędnych przewyższeń (np. w górach trasa prowadzona
konsekwentnie dnem dolin
rzecznych lub wzdłuż linii kolejowych)
- bardzo dobrej jakości nawierzchnia utwardzona (asfalt) lub co najmniej ulepszona (np. dobrze ustabilizowany, zaklinowany żwir - ale tylko na krótkich odcinkach)
- możliwie duża prędkość projektowa, rzędu co
najmniej 40 km/godz umożliwiająca podróżowanie ze stałą prędkością
zależną tylko od możliwości rowerzysty (brak konieczności hamowania i
ponownego rozpędzania się).
Trasa główna nie tylko łączy najważniejsze miejscowości danego regionu, ale wprowadza ruch rowerowy do ścisłych centrów miast i mniejszych miejscowości, w szczególności umożliwia dojazd do dworców kolejowych, centrów usługowych, poczty, banków, hoteli itp.
Jednocześnie trasa główna umożliwia rowerzystom dostęp do szlaków pomocniczych i lokalnych: pętli i tras prowadzących do miejsc wartych zwiedzenia ("ości"). Są to szlaki o zróżnicowanym stopniu trudności i parametrach technicznych zazwyczaj niższych, niż szlak główny ("kręgosłup"). Aby zwiedzić szlaki pomocnicze, rowerzyści mogą zdjąć sakwy i odczepić ciężkie przyczepki zostawiając je na kempingu czy noclegu - albo też z pełnym bagażem świadomie zdecydować się na pokonanie ich w znacznie dłuższym czasie.
Szlaki pomocnicze i pozostałe, krzyżujące się ze szlakiem głównym w węzłach szlaku (na rysunku - niebieskie kółka) pozwalają na dojazd do wszystkich wartych zwiedzenia zabytków, miejsc przyrodniczo cennych czy punktów widokowych w okolicy. W każdej chwili rowerzysta znajdujący się na szlaku pomocniczym może - na przykład w przypadku nagłego załamania pogody - wrócić na szlak główny i dotrzeć nim szybko, bezpiecznie i wygodnie do domu, hotelu, na pole namiotowe, stacji kolejowej itp.
Węzły szlaku to oczywiste punkty orientacyjne, punkty spotkań, odpoczynku, miejsca informacji turystycznej a także potencjalne lokalizacje małej gastronomii, tymczasowych sklepów i warsztatów rowerowych, niekiedy także hoteli, kempingów i in. ułatwień turystycznych. Ważniejsze węzły szlaku powinny być zarazem przystankami regionalnej komunikacji zbiorowej, umożliwiającej zabranie roweru w razie niepogody czy awarii sprzętu (autobusy z bagażnikami na rowery, szynobusy itp.).
Poprawnie zaprojektowane szlaki główne często pełnią kilka funkcji naraz: obsługują lokalny, weekendowy ruch rekreacyjny (krótkie wyjazdy za miasto), ruch użytkowy w obrębie miasta i przedmieść (dojazdy do domu, pracy), czasami umożliwiają treninigi i wyczyn rowerowy (kolarze szosowi, w przypadku bardzo dobrej jakości nawierzchni i wyprofilowania drogi rowerowej) - no i oczywiście długodystansową turystykę rowerową i wyjazdy kilkudniowe. Przy takim połączeniu funkcji (co wynika z przemyślanego przebiegu połączonego niekiedy z inwestycjami infrastrukturalnymi) stają się bardzo popularne, a przez to - efektywne ekonomicznie.