Kto powinien współuczestniczyć w tworzeniu szlaków rowerowych?

Projektowanie, przebieg i znakowanie szlaków rowerowych powinno być zorientowane na użytkownika. Dlatego kluczowym partnerem w tworzeniu poprawnych szlaków rowerowych jest zorganizowana reprezentacja użytkowników rowerów. Bardzo dobrym przykładem w naszej części Europy jest litewskie Ministerstwo Turystyki, które zamówiło za pieniądze Unii Europejskiej opracowanie - studium na temat turystycznych szlaków rowerowych, obejmujących dwa międzynarodowe szlaki EuroVelo (10 i 11 - oba zresztą przecinają także terytorium Polski). Wykonawcą jest hiszpańsko - austriacka firma konsultingowa, która korzystała między innymi z pomocy lokalnych organizacji rowerowych. Merytoryczna zawartość opracowania powinna być pilnie studiowana przez wszystkich, którzy zamierzają "coś" zrobić w kwestii szlaków rowerowych.

Kluczowymi partnerami w tworzeniu szlaków są:
Należy podkreślić kwestię uczestnictwa reprezentacji użytkowników rowerów. Szlaki rowerowe powstają dla rowerzystów. To oni są klientami, użytkownikami i potencjalnymi sponsorami miejscowej gospodarki - kupując w lokalnych sklepach, nocując w gospodarstwach agroturystycznych czy hotelach. Szlak, który bierze pod uwagę interes inny, niż użytkowników, jest nieporozumieniem.

Stowarzyszenia zajmujące się turystyką, historią czy zabytkami mogą pomóc na etapie koncepcji połączyć szlak główny z wszystkimi ciekawymi miejscami w okolicy (albo wręcz zaproponować przebieg przez niektóre takie miejsca) oraz włączyć się w przygotowanie materiałów promocyjnych i informacyjnych o szlaku. Niekiedy wskazane jest stworzenie oferty przewodnickiej dla szlaku - czy to na odcinku, czy w poszczególnych miejscach szlaku. Podobnie jest w przypadku stowarzyszeń zajmujących się ochroną środowiska.

Inna jest rola zarządów poszczególnych rodzajów dróg oraz zarządu melioracji i urządzeń wodnych. O ile szlaki rowerowe powinny biec poza drogami głównymi, to czasami przebieg poszczególnych odcinków po drogach powiatowych, wojewódzkich a nawet krajowych bywa nieunikniony. Zwłaszcza dotyczy to mostów oraz odcinków w terenach górzystych. W takiej sytuacji jest niezmiernie wskazane, aby w ramach modernizacji, przebudowy lub budowy drogi, mostu, skrzyżowania itp. stosowni zarządcy drogi przewidzieli proste ułatwienia dla rowerzystów. Przykładem może być:
Z kolei Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej są kluczowe dla udostępnienia rowerzystom korony wałów przeciwpowodziowych i koordynacji remontów wałów z tworzeniem na nich szlaków rowerowych. Szlak rowerowy zawsze powinien biec koroną wału ze względów widokowych a także z powodu możliwości zalewania lub podmakania terenów u podnóża obwałowań.

Udział przedsiębiorstw turystyki rowerowej jest pożądany choćby dlatego, że twórcy szlaku mogą skonfrontować swoje wyobrażenia z oczekiwaniami rynku. Oferta zorganizowanych wczasów wędrownych na rowerach w Polsce jest na razie niszowa, ale stale rośnie i pojawia się w nieoczekiwanych miejscach. Jeden z najciekawszych szlaków rowerowych w Polsce, znany w ofercie na rynek niemiecki ("Dunajec Radweg", szlak rowerowy nad Dunajcem), jest produktem komercyjnej firmy turystycznej. Nie istnieje w żadnych planach gmin, PTTK czy innych podmiotów zajmujących się turystyką rowerową. A jednocześnie stworzył miejsca pracy i generuje przychód. Co powinno dać do myślenia wielu osobom, zajmującym się tworzeniem szlaków rowerowych.

Z kolei udział organizacji zewnętrznych, zajmujących się kontrolą jakości jest potrzebny dlatego, że często szlaki są tworzone przez mieszkańców okolic, którzy poruszają się intuicyjnie. Tymczasem przebieg i znakowanie szlaku powinno być zorientowane na użytkowników, którzy znajdą się w okolicy po raz pierwszy. Zewnętrzne spojrzenie w kontekście ogólnych wymogów jakościowych (standardów) może skutecznie rozwiązać ten problem.

W Polsce nie ma obecnie instytucji, nadzorującej tworzenie i numerację szlaków ogólnopolskich oraz regionalnych. Nikt również nie kontroluje jakości takich tras. Powstające szlaki nie spełniają praktycznie żadnych wymogów jakościowych z punktu widzenia rowerzysty, ponieważ nikt takich wymogów nie formułuje. Zupełnie inaczej jest w przypadku międzynarodowych szlaków rowerowych systemu EuroVelo. Szlak musi spełniać wyśrubowane kryteria techniczne, opisane w podręczniku EuroVelo.

Używanie znaku EuroVelo (zastrzeżony znak handlowy) do oznaczania i promocji szlaku wymaga zgody jego właściciela, kontroli technicznej i jakościowej oraz uiszczenia opłat. W zamian szlak uzyskuje promocję w ramach European Cyclists Federation. W Polsce nie ma obecnie żadnych certyfikowanych szlaków EuroVelo, choć nic nie stoi na przeszkodzie, aby nie prowadzić pod kątem tych szlaków wstępnych prac - szczególnie na wylotach z dużych miast, gdzie i tak szlaki rowerowe są pożądane dla obsługi rekreacyjnego ruchu weekendowego.