Rola turystycznych szlaków rowerowych

• Główne: umożliwiają wygodne, bezpieczne i szybkie przemieszczanie się rowerzystów między miastami, rejonami kraju i dojazd do szlaków pomocniczych i pozostałych. Ważną funkcją głównych szlaków rowerowych jest umożliwienie bezpiecznego i wygodnego wyjazdu z aglomeracji miejskich (co umożliwia także weekendową rekreację rowerową i znacznie zwiększa wykorzystanie szlaków). Są to szlaki o wyśrubowanych parametrach technicznych: możliwie łatwe i szybkie, pozbawione zbędnych przewyższeń i o możliwie bezpośrednim przebiegu, przejezdne w każdej pogodzie i atrakcyjne dla każdego rodzaju użytkownika, prowadzone poza dużym ruchem samochodowym, na niektórych odcinkach jako wydzielone drogi rowerowe. Do szlaków głównych należą międzynarodowe trasy systemu EuroVelo oraz szlaki o znaczeniu krajowym i międzyregionalnym. W Polsce obecnie nie występują, choć w wielu przypadkach możliwa jest prosta adaptacja niektórych istniejących dróg. Niestety, ich  poszczególne odcinki są przeważnie oddzielone "wąskimi gardłami", gdzie ruch rowerowy jest niemożliwy lub niebezpieczny, trudny i nieprzyjemny i gdzie koniecznie są różne małoskalowe ale zintegrowane inwestycje. Najbardziej znaną taką turystyczną trasą rowerową na świecie jest legendarna "Donauradweg", prowadząca brzegami Dunaju w Austrii.
  
• Pomocnicze (zbiorcze, alternatywne, łącznikowe): szlaki, które umożliwiają połączenia między trasami głównymi z trudniej dostępnymi miejscami o szczególnym znaczeniu turystycznym, krajoznawczym, przyrodniczym. Szlaki pomocnicze często są przebiegiem alternatywnym, uzupełniającym dla tras głównych, oferującymi lepsze walory krajobrazowe, ale o wyższym stopniu trudności. W miarę możliwości powinny być dostępne dla wszystkich rodzajów rowerów turystycznych (w tym poziome, z przyczepkami itp.), ale mogą być przeznaczone tylko dla rowerzystów górskich, zwłaszcza, jeśli równolegle istnieje dobry szlak dostępny dla wszystkich rodzajów rowerów. W Polsce występują przypadkowo, często z nieodpowiednią nawierzchnią (piachy, szutry, dziurawe boczne drogi) i z wąskimi gardłami. Niemniej, istnieje spory potencjał do wykorzystania wielu odcinków istniejących dróg. 
• Pozostałe: sportowe, terenowe, wyczynowe: trasy o zróżnicowanym stopniu trudności, często trudne i bardzo trudne ale atrakcyjne widokowo, praktycznie bez żadnych rozwiązań infrastrukturalnych poza oznakowaniem i mapami, często zorientowane na wąską czy wyspecjalizowaną grupę użytkowników, np. zaawansowanych czy wyczynowych rowerzystów górskich. Jest to praktycznie jedyny spotykany obecnie rodzaj rowerowych szlaków turystycznych i rekreacyjnych w Polsce. Szlaki te są zupełnie nie skoordynowane ze szlakami głównymi i pomocniczymi, przez co bywają dostępne najczęściej tylko samochodem lub dla doświadczonych rowerzystów, nie obawiających się dojazdu do nich głównymi drogami w ruchu samochodowym. Zazwyczaj zupełnie nie nadają się do prowadzenia dalekobieżnego a nawet regionalnego turystycznego ruchu rowerowego ze względu na zbyt duży współczynnik wydłużenia, nieutwardzoną i zależną od pogody nawierzchnię, niską prędkość oraz możliwe zbyt duże zróżnicowanie pionowe (liczne podjazdy).

• Międzynarodowe i ogólnokrajowe szlaki rowerowe: umożliwiają długodystansową turystykę rowerową, prowadząc ruch rowerowy między głownymi miastami, przejściami granicznymi i obszarami cennymi przyrodniczo itp. Przebieg szlaku powinien być uzasadniony historią, walorami krajobrazowymi, kulturowymi i krajoznawczymi oraz możliwościami marketingowymi - np. szlak nadwiślański. Przecinają główne miasta i są skomunikowane z szlakami regionalnymi i lokalnymi.
  
• Szlaki regionalne: szlaki o zasięgu województwa lub regionu geograficznego. Uzupełniają szlaki krajowe, pozwalają na zwiedzanie danego regionu.
  
• Szlaki lokalne: umożliwiają dojazd do wybranych miejsc, zabytków, obszarów cennych przyrodniczo albo zaawansowaną rekreację (np. szlaki terenowe, wyczynowe itp.)