Co to jest?
Masa Krytyczna jest to duża i stale rosnąca grupa jadących razem rowerzystów (w takiej sytuacji znanych także niekiedy jako Masoni Krytyczni). Encyklopedyczne znaczenie masy krytycznej to "minimalna masa materiału rozszczepialnego w określonym układzie geometrycznym i przy współdziałaniu z innymi materiałami wywołująca samorzutną reakcję łańcuchową". I o to właśnie chodzi - zebrać w jednym miejscu i w jednej chwili tak wielu rowerzystów, że nastąpi rodzaj reakcji łańcuchowej i następni rowerzyści zaczną pojawiać się samorzutnie. Pojedynczy rowerzysta jest dla kierowcy niewidoczny, a dla decydenta - nieważny. Co innego kilkuset (albo nie daj Boże kilka tysięcy!) rowerzystów w jednym miejscu i o jednym czasie: są widoczni, zaraźliwi i robią wrażenie. Masa Krytyczna jest Masą Cykliczną - odbywa się regularnie cały rok, co miesiąc (zazwyczaj ostatni piątek miesiąca), bez względu na pogodę, porę roku oraz wszelkie przeciwności, zawsze o stałej, popołudniowej lub wieczornej porze.

Jak to działa?
Masowanie, czyli Masa Krytyczna w ruchu jest luzacką zabawą bez ram formalnych, za to w miarę możliwości z muzyką i sztukami wszelakimi (teatr uliczny, happening - co przyniesiesz / zaproponujesz, to się zdarzy). Jest wspólnym spędzaniem czasu: grupowym powrotem rowerzystów z uczelni, pracy czy innych zajęć przez miasto. Jest wyrażeniem swojej obecności na ulicy, podkreśleniem tożsamości i solidarności rowerzystów. Za Masą nie stoi żadna organizacja, instytucja czy nazwisko. Przejazdy najczęściej nie są legalizowane, choć podczas przejazdu często istnieje - i jest zalecana - zdroworozsądkowa współpraca z policją. Masa zależy wyłącznie od uczestników: to oni są odpowiedzialni za to, co się dzieje wokół nich i za to, ile osób zostało poinformowanych o Masie i jej zasadach. Masa jest działaniem bez przemocy (non-violence), bez chamstwa i agresji (to jest trudne, ale możliwe). Masa nie blokuje ruchu ulicznego tylko jest ruchem ulicznym - po prostu zamiast korka samochodowego mamy korek rowerowy, równie legalny (nielegalny?) jak ten pierwszy. Masa jest wyrazem wolności poruszania się. Rowerzyści na ulicach zazwyczaj są tej wolności pozbawieni ze względu na wielki i niebezpieczny ruch samochodów. Masa Krytyczna przez swoją wielkość, gęstość i intensywność przywraca rowerzystom na ulicy bezpieczeństwo i wolność. Przynajmniej na chwilę.

Szczegółowe propozycje zasad Masowania (jeden z możliwych wariantów, tłumaczenie tekstu z www.criticalmassrides.info) są opisane tutaj. Jako niekomercyjny uliczny spontan, Masa ma wszelkie szanse zmienić decyzje polityków. Doprowadza do szału mieszczanina z ambicjami ograniczonymi do lepszego samochodu i kwadratowym umysłem. UWAGA: duże wrażenie robią odbywające się po zmroku jesienne i zimowe Masy, jeśli uczestnicy są przepisowo oświetleni, zwłaszcza czerwonymi diodowymi migajkami!

Kiedy i gdzie?
W Warszawie Masy Krytyczne odbywają się regularnie w każdy ostatni piątek miesiąca (początek zawsze o 18:00 na Placu Zamkowym pod Kolumną Zygmunta). Ważne, żeby Masa odbywała się w mieście ZAWSZE o tej samej godzinie i w tym samym miejscu. O Masie w każdym mieście informują vlepki, kserowane plakaty, ulotki przyczepiane do parkujących rowerów, e-maile, sms-y i wszelkie inne sieciowe i pantoflowe systemy łączności niezależnej. Kto to robi? Krasnoludki! Ty oczywiście też możesz zostać krasnoludkiem. Jeśli chcesz się załapać na Masowanie, uważnie monitoruj też popularnego precla. Aha - jadąc na Masę weź ze sobą gwizdek i dzwonek, oraz - koniecznie! - sprawne oświetlenie roweru i odblaski. A to dlatego, że policja może (słusznie!) czepiać się braku oświetlenia, a jeśli Masa odbywa się po zmroku, to widok tysiąca pulsujących czerwonych diodowych lampek robi na kierowcach, widzach i ewentualnych telewidzach mocne wrażenie. Czasem Masa nawet występuje jako Uliczny Festiwal Migających Lampek.

Tutaj znajdziesz spis (dynamiczny i zmienny jak sama Masa) polskich miast organizujących Masy Krytyczne wraz z linkami do stron www. Kolejne Masy w innych miastach proszone są o zgłoszenie się.

Masa tu, Masa tam
Pierwsza na świecie Masa Krytyczna odbyła się 27 września 1992 roku w San Francisco w USA. Następnie zrobiła furorę na całym świecie z wyjątkiem Korei Północnej, krajów arabskich oraz - do niedawna - nowobogacących się krajów Europy Wschodniej, z nosem przylepionym do szyby salonu sprzedającego samochody. Linki międzynarodowe są dostępne tutaj. Jak widać, Masa Krytyczna to jedna z najbardziej zglobalizowanych, tyle że oddolnych (alterglobalistycznych) inicjatyw na Ziemi. Jak wszystko, co dobre i międzynarodowe, Masa dotarła do Polski z pewnym opóźnieniem. Można jednak przypuszczać, że zadomowi się u nas na dobre i pięknie się rozwinie. Już teraz polskie Masy, w szczególności Masa Warszawska, uchodzą za największe, najbardziej regularne i najbardziej czadowe w całej Europie Środkowej.

Od czasów dawnego, dobrego punk-rocka z przełomu lat 70 i 80 nie było w Polsce takiego rockandrolla ;-)