Krakowska polityka rowerowa

Kraków od 1993 roku ma zapisy dotyczące polityki rowerowej i jest pierwszym miastem w Polsce, które po roku 1989 wprowadziło kwestie rowerowe do planowania miejscowego. W ramach przyjętej przez Radę Miasta Krakowa w 1993 roku polityki transportowej znalazły się zapisy o budowie 355 km tras rowerowych, autorstwa dr Tadeusza Kopty. Mimo, że zapisy te w ogromnej większości niestety nie zostały zrealizowane (często wręcz dochodziło do sytuacji, kiedy miejskie inwestycje i remonty uniemożliwiły budowę zaplanowanych tras rowerowych), to do dziś są podstawą i punktem odniesienia dla wszystkich działań "rowerowych" miasta.

Od 1993 roku zdarzyło się sporo. Więcej na temat historii "walki o ścieżki rowerowe" można przeczytać tutaj. W każdym razie obecnie - choć na pierwszy rzut oka niekoniecznie jest to oczywiste - idziemy (jedziemy) w dobrym kierunku i rowerowy Kraków powinien pomału stać się rzeczywistością.

W roku 2004 krakowska polityka rowerowa składa się z następujących elementów:
  • Zapisy Studium Kierunków i Uwarunkowań Zagospodarowania Przestrzennego miasta Krakowa; dokumenty dotyczące komunikacji rowerowej są dostępne na stronie www.krakow.pl w serwisie poświęconym SKiUZP. Część opisowa dostępna jest w pliku *.pdf tutaj (na 193 stronie Studium czyli 13. stronie pliku).
  • Polityka transportowa miasta Krakowa z 1993 roku; od momentu uchwalenia ten wzorcowy dokument nigdy nie był zmieniany i nadal obowiązuje. Ale jego umocowanie i praktyczny wpływ na rzeczywiste decyzje nie jest do końca jasny: w praktyce wiele decyzji było sprzecznych z polityką transportową, a wiele zapisów nigdy nie zostało zrealizowane.
  • Studium Sieci Tras Rowerowych sporządzone w 2003 roku na zlecenie Urzędu Miasta Krakowa przez inż. Jerzego Reisera, wraz ze studium wykonalności dla pierwszego etapu, autorstwa inż. Krzysztofa Migdała i koreferatem dla obu opracowań autorstwa Marcina Hyły.
  • Zespół Zadaniowy do spraw dróg rowerowych; kierowany przez zastępcę prezydenta Krakowa, Tadeusza Trzmiela i angażujący urzędników, radnych oraz reprezentację użytkowników rowerów. Istnieje od 2001 roku, z przerwą od jesieni 2002 do jesieni 2003.
  • Audyt rowerowy - ocena wszystkich inwestycji i remontów prowadzonych przez urząd miasta i inne jednostki pod kątem ich zgodności z polityką rowerową miasta: czy nie utrudniają ruchu rowerowego lub wdrożenia inwestycji rowerowych na kluczowych relacjach oraz czy w ramach tych inwestycji bez dodatkowych kosztów nie można wdrożyć rozwiązań rowerowych. Kraków jest pierwszym polskim miastem, wdrażającym tą nowatorską procedurę. Dzięki audytowi, znacznie poprawiono efektywność remontów i inwestycji, prowadzonych przez miasto. Większość głównych tras rowerowych, które powstaną w najbliższym czasie (patrz poniżej), to rezultat Audytu Rowerowego.
  • Standardy projektowe i wykonawcze dla infrastruktury rowerowej, opracowane dla Urzędu Miasta przez Marcina Hyłę (2003, obecnie w uzgodnieniach). Dokument jest dostępny w pliku .pdf tutaj.
Proszę zwrócić uwagę, że wszystkie powyższe elementy stanowią "Pakiet rowerowy" dla gmin, czyli podstawowy instrument, gwarantujący powodzenie polityki rowerowej, proponowany przez sieć Miasta dla rowerów. Pakiet został opracowany na podstawie doświadczeń Gdańskiego Rowerowego Projektu Inwestycyjno - Promocyjnego i doświadczeń krakowskich.

Ważnym praktycznym elementem polityki rowerowej Krakowa jest wniosek, złożony przez Urząd Miasta Krakowa do Urzędu Marszałkowskiego o dofinansowanie programu budowy podstawowego układu tras rowerowych ze środków Unii Europejskiej - Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Wniosek (plik w formacie *.pdf) jest dostępny tutaj. Wszystkie te elementy stanowią o tym, że krakowska polityka rowerowa jest wzorcowa w skali Polski i niebawem powinna przynieść wymierne rezultaty.
W przyszłości kluczowe dla długofalowego sukcesu polityki rowerowej Krakowa będą trzy planowane inwestycje strategiczne miasta:
Wszystkie te wielkie inwestycje pokrywają się z obszarami, które dziś blokują międzydzielnicowy ruch rowerowy w kierunku północno - zachodnim (Nowy Kleparz), północno - wschodnim (tramwaj na Mistrzejowice) oraz południowym i południowo - wschodnim (Zabłocie). W ramach tych inwestycji istnieje możliwość wprowadzenia rozwiązań infrastrukturalnych, uwalniających dla ruchu rowerowego zablokowane relacje. Doskonałym wzorem dla takiego podejścia powinien być projekt przebudowy Ronda Mogilskiego, który bez dodatkowych kosztów całkowicie uwolni dla rowerzystów zablokowane dotąd relacje śródmiejskie i międzydzielnicowe na wschód od ścisłego centrum Krakowa.

Bardzo istotna jest również ewentualna przebudowa ul. Mogilskiej, szczególnie na odcinku między mostem na Białusze a ul. Rymarską. Jest to odcinek, który stanowi "wąskie gardło" między głównym odcinkiem Trasy do Huty w al. Jana Pawła II i Mogilskiej a Rondem Mogilskim.

Na koniec jedna istotna uwaga: w Krakowie jest obecnie ok. 1200 km ulic. Wydzielonych dróg rowerowych docelowo będzie najwyżej około 100  - 120 km (oprócz rowerowych szlaków rekreacyjnych o nieutwardzonej nawierzchni). Pozostałą sieć będą stanowić ulice o ruchu mieszanym, przyjazne dla rowerów: z uspokojonym ruchem samochodowym oraz  kontrapasami rowerowymi w jezdni ulic jednokierunkowych.

Opracowanie: Marcin Hyła, Miasta dla rowerów		 Docelowy układ głównych tras rowerowych w Krakowie:
  1. Centralna Magistrala Rowerowa
  2. Trasa Bulwarów Wiślanych
  3. Trasa na Krowodrzę
  4. Trasa na Mistrzejowice
  5. Trasa do Huty
  6. Trasa do Huty południowa
  7. Trasa na Bieżanów
  8. Trasa na Kurdwanów
  9. Trasa na Ruczaj
  10. Obwodowa Magistrala Rowerowa
Trasy główne będą się krzyżować w czterech głównych węzłach rowerowych:


 Zobacz też inne węzły sieci rowerowej Krakowa.

Nie tylko trasy główne:

Oprócz tras głównych, planowane jest wiele tras zbiorczych (dzielnicowych) oraz szlaków rekreacyjnych, wyprowadzających ruch rowerowy poza miasto. Wszystkie są w założeniu połączone z układem 10 tras głównych.

Ruch rowerowy w Krakowie będzie odbywał się nie tylko na wydzielonych drogach rowerowych, ale przede wszystkim w ulicach uspokojonego ruchu (strefy "tempo 30", strefy zamieszkania) oraz na kontrapasach rowerowych, wyznaczonych w jezdni pod prąd ulic jednokierunkowych.

Docelowo nie będzie w Krakowie miejsca, gdzie nie da się dojechać wygodnie na rowerze poza dużym ruchem samochodowym lub po wydzielonych drogach rowerowych.

Kiedy to będzie?

Obecnie istnieje podstawowa część Trasy na Ruczaj oraz śródmiejskie odcinki Trasy Bulwarów Wiślanych. W 2006 roku powinna być gotowa północna część Centralnej Magistrali Rowerowej między Politechniką, Rondem Mogilskim i Mostem Kotlarskim oraz cała Trasa do Huty.

System rowerowy Krakowa to:
  • ulice uspokojonego ruchu (tempo 30, strefa zamieszkania) z progami spowalniającymi
  • skrzyżowania z małymi rondami przyjaznymi dla rowerzystów
  • kontrapasy rowerowe w ulicach jednokierunkowych
  • wydzielone drogi rowerowe o dużej prędkości projektowej, łatwo dostępne z jezdni ulic
  • stojaki i przechowalnie rowerowe
  • system promocji (na razie tylko ten serwis www ;-)
  • system zbierania informacji zwrotnej od użytkowników, udziału społecznego, monitoringu i zarządzania jakością (zespół zadaniowy ds. dróg rowerowych)